Μπορεί μία από τις χειρότερες σελίδες για τη δημοσιογραφία να γράφτηκε το 2018, όταν ένας βραβευμένος ρεπόρτερ του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, ο Κλάας Ρελότιους, αποδείχτηκε ένας απατεώνας που επινοούσε τις συνεντεύξεις και τα ρεπορτάζ του, ωστόσο και το 2019 δεν φεύγει χωρίς να υπάρχει το στίγμα του «ψεύδους» αποσκοπώντας τις περισσότερες φορές σε οικονομικά, πολιτικά, αλλά και πατριωτικά συμφέροντα.
Δυστυχώς, και η φετινή χρονιά φεύγει με περισσότερες από δέκα ψευδείς ειδήσεις καταγεγραμμένες στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, καθώς – ειδικά στην Ελλάδα- υπάρχει ένας άγραφος κανόνας που λέει πως παράγουμε περισσότερες ειδήσεις από ότι μπορούμε να καταναλώσουμε.
Μαζέψαμε τις δέκα χαρακτηριστικότερες ψευδείς ειδήσεις της χρονιάς. Οι περισσότερες προσπαθούν να δημιουργήσουν φόβο και ανασφάλεια κατά προσφύγων και μεταναστών, χωρίς να είναι τυχαίο ότι τις περισσότερες από αυτές τις φιλοξένησε η εφημερίδα «Μακελειό».
Ο «αφρικανός» του συλλαλλητηρίου
Μετά το συλλαλητήριο για την Μακεδονία στο Σύνταγμα στις 20 Ιανουαρίου του 2019, κυκλοφόρησαν στα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και σε ηλεκτρονικά δημοσιεύματα, οι εικόνες ενός μελαμψού άνδρα με ελληνική σημαία, να συγκρούεται με άνδρες των ΜΑΤ. Η διαπίστωση κάποιων εξ αυτών ήταν πως ο εικονιζόμενος, δεν είναι Έλληνας, αλλά αφρικανικής καταγωγής, και η παρουσία του στο συλλαλητήριο δεν ήταν για να διαμαρτυρηθεί για τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά για να δράσει ως “παρακρατικός”.
Τα ellinikahoaxes βρήκαν το προφίλ του «Αφρικανού» με το όνομα “Δημήτρης Ανθρακέας” και διαπιστώθηκε ότι έχει αναρτήσει σχετική εικόνα, τραβηγμένη λίγο μετά τη σύγκρουση του με τα ΜΑΤ, στην οποία υπάρχουν σχόλια από δυο συγγενικά του πρόσωπα, που τον αναγνωρίζουν. Κατάγεται από την… υποσαχάρια Νάουσα.
500€ τον μήνα κάθε μετανάστη από τον Σόρος
Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες ήταν ανέκαθεν «μάστορες» στα fake news. Φυσικά, την ίδια τακτική θα ακολουθούσαν και τα «παιδιά» του κόμματος. Ένα εξ αυτών, ο Δημήτρης Καμμένος, όντας πρόεδρος του κόμματος «Δύναμη Ελληνισμού», ανήρτησε στις 4 Απριλίου ότι ο ΟΗΕ εκδίδει κάρτα χρηματοδοτούμενη από τον Σόρο, με σκοπό να δίνονται 500 ευρώ σε κάθε μετανάστη.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, ανάλογος ισχυρισμός αναμεταδίδεται και από αγγλόφωνες ιστοσελίδες, όπως το ξενοφοβικό Zero Hedge, το οποίο εμπλέκει το όνομα του Τζορτζ Σόρος σε ζήτημα χρηματοδότησης μεταναστών, χρησιμοποιώντας την ίδια εικόνα της κάρτας.
Ωστόσο ο ανωτέρω ισχυρισμός αφορά την πρωτοβουλία “Humanity Ventures” μεταξύ Σόρος και Mastercard με κεφάλαιο 500 εκ. δολάρια για δημιουργία ενός φιλανθρωπικού οργανισμού για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Το εν λόγω πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας, ξεκίνησε στη Μολδαβία το 2011, και πλέον έχει επεκταθεί σε πάνω από 90 χώρες, έχοντας ωφελήσει πάνω από 10 εκατομμύρια ανθρώπους.
Η επίμαχη κάρτα δεν εκδίδεται γενικά και αόριστα από τον ΟΗΕ (κοινό πρότζεκτ UNHCR-ECHO) και δεν χρηματοδοτείται από τον Τζορτζ Σόρος, αλλά την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βατραχάνθρωποι στο Καστελόριζο απλώνουν σημαία για να στείλουν μήνυμα στους Τούρκους
Η φωτογραφία έγινε viral και κοινοποιήθηκε από χιλιάδες προφίλ στο facebook.
Τι συνέβη πραγματικά: Στο πλαίσιο της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου η ομάδα του School of Diving (και όχι “βατραχάνθρωποι” που εννοιολογικά παραπέμπει σε άνδρες των ΟΥΚ) καταδύθηκε με την μεγαλύτερη έως τότε Ελληνική σημαία (σύμφωνα με τον ισχυρισμό της ομάδας) έκτασης 84 τετραγωνικών μέτρων. Η σημαία απλώθηκε στην επιφάνεια της θάλασσας και ύστερα βυθίστηκε σε βάθος 11 μέτρων. Η προσπάθεια έγινε στα λιμανάκια Βουλιαγμένης (και όχι στο Καστελόριζο).
Αφαίρεση σταυρών από εκκλησίες στο Ρέθυμνο
Μία τέτοια είδηση θα έφερνε χιλιάδες κλικ σε όποιον τη δημοσίευε, πράγμα που έγινε, γεγονός που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων κι επικριτικών σχολίων μέσω διαδικτύου. Μόνο που κάτι τέτοιο – για άλλη μια φορά – δεν έγινε ποτέ.
Αυτό που γράφτηκε από ακροδεξιά ΜΜΕ και σελίδες στο facebook ήταν ότι «στο Ρέθυμνο της Κρήτης αφαιρούνται σταυροί από τις εκκλησίες ή δεν ανάβουν το βράδυ και οι αφαιρέσεις σχετίζονται με τη παρουσία μουσουλμάνων μεταναστών στη περιοχή».
Αυτό που πραγματικά παρατηρήθηκε ήταν ότι μόνο ένας σταυρός εκκλησίας αφαιρέθηκε στην πόλη – στην Εκκλησία των Τεσσάρων Μαρτύρων – και αυτός λόγω βραχυκυλώματος. Κανένας άλλος σταυρός δεν έχει αφαιρεθεί ενώ όλες οι υπόλοιπες εκκλησίες ανάβουν τους σταυρούς τους κανονικά το βράδυ.
Αλβανοί εξτρεμιστές κατέβασαν την ελληνική σημαία και ανάρτησαν την αλβανική στη Θεσπρωτία
Από τα πιο ευφάνταστα. Αν συνέβαινε αυτό, θα ξεσηκώνονταν όλοι, πράγμα που επιθυμούσαν ακροδεξιά στοιχεία.. Αυτό φάνηκε και από τις αντιδράσεις μετά από τη δημοσίευση αυτής της ψευδούς είδησης.
Τι γράφτηκε: Αλβανοί εξτρεμιστές κατέβασαν την ελληνική σημαία και ανάρτησαν την αλβανική στη Θεσπρωτία.
Τι πραγματικά συνέβη: Το περιστατικό δεν έχει συμβεί τις τελευταίες μέρες στην Θεσπρωτία αλλά τον Νοέμβριο του 2018 στο χωριό “Βασιλικο” (Αρχαία Σικυώνα), στο Κιάτο Κορινθίας, από δύο νεαρούς, εκ των οποίων ο ένας κάτοικος του χωριού.
Τα τοπικά μέσα (και όσα αναπαρήγαγαν την είδηση) αλίευσαν τις φωτογραφίες από ανάρτηση (27/11/18) στη σελίδα του εθνικιστικού αλβανικού κόμματος «Aleanca Kuq e Zi», του οποίου το έμβλημα είναι ορατό και στη λευκή μπλούζα του ενός.
Στην Τουρκία σφάζουν ζωντανά παιδιά για να κλέψουν τα όργανά τους
Θέματα με Τουρκία πάντα θα πουλάνε στο ελληνικό διαδίκτυο. Και ποιος θα μπει στον κόπο να το ψάξει περαιτέρω;
Ένα παλιότερο ψευδές δημοσίευμα, αναπαράχθηκε ξανά το 2019 στο facebook. Το άρθρο είχε τίτλο “Εικόνες φρίκης: Σφάζουν ζωντανά παιδιά στην Τουρκία για να αφαιρέσουν όργανά τους ” και ισχυριζόταν ότι “οι Τούρκοι κάνουν εμπόριο οργάνων αφαιρώντας όργανα από παιδιά Σύριων μεταναστών ενώ είναι ακόμη ζωντανά”.
Η χαρακτηριστική εικόνα του άρθρου ήταν ένα κολάζ από δύο διαφορετικά γεγονότα και εντελώς άσχετα με κλοπή ανθρωπίνων οργάνων.
Η πρώην σύζυγος του Νίκου Βούτση, αδερφή τρομοκράτη
Η είδηση που ακούστηκε σε πολλές παρέες το καλοκαίρι του 2019.
Τι γράφτηκε: Σύμφωνα με ένα meme που κυκλοφόρησε στο Facebook και έγινε viral, η πρώην σύζυγος του Προέδρου της Βουλής, Νίκου Βούτση, είναι αδερφή του τρομοκράτη Χρήστου Τσουτσουβή που σκοτώθηκε σε ανταλλαγή πυροβολισμών με αστυνομικούς το 1985.
Τι πραγματικά ισχύει;
Ο Χρήστος Τσουτσουβής υπήρξε στέλεχος ένοπλων τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως η «Αντικρατική Πάλη». Στις 15 Μαΐου 1985, ο Τσουτσουβής σκοτώθηκε σε ανταλλαγή πυροβολισμών με αστυνομικούς της Κρατικής Ασφάλειας στου Γκύζη. Πριν πέσει νεκρός ο ίδιος, σκότωσε τρεις αστυνομικούς (Γιώργο Δουγένη, Bασίλη Μπούρα, Γιώργο Γεωργίου).
Ο ισχυρισμός πως η πρώην σύζυγος του Προέδρου της Βουλής Νίκου Βούτση, είναι αδερφή του Τσουτσουβή, ξεκίνησε από την παραπάνω ανάρτηση στο Twitter με ημερομηνία 6/6/2019.
Έδεσαν χελώνα στο Κατελόριζο για να τη δει ο Μητσοτάκης
Viral είχε γίνει ο ισχυρισμός πως μια χελώνα καρέτα-καρέτα, δέθηκε από το πτερύγιο για να την δει ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την επίσκεψή του στο Καστελόριζο.
Τα ellinika hoaxes είχαν επικοινωνήσει με τον Λιμενικό Σταθμό Μεγίστης-Καστελόριζου και μίλησαν με τον ανθυποπλοίαρχο Σάλλα, ο οποίος δήλωσε “Δεν υπάρχει δεμένη χελώνα. Η συγκεκριμένη πάει συχνά εκεί γιατί βρίσκει τροφή. Η παρουσία της είναι μόνιμη, μαζί με μερικές ακόμη. Το σχοινί που φαίνεται στο βίντεο είναι σχοινί με το οποίο δένονται οι βάρκες στο σημείο.”
Επιπλέον, κατόπιν προσεκτικότερης εξέτασης του αρχικού βίντεο του τηλεοπτικού σταθμού Star, είναι εμφανές πως η χελώνα δεν είναι δεμένη με σχοινί, αλλά “μπλέχτηκε” για μικρό χρονικό διάστημα σε σχοινί βάρκας.
Οι Εβραίοι δεν αρρωσταίνουν από καρκίνο.
Το διαμάντι του 2019. Σύμφωνα με τον άνωθεν τίτλο, οι Εβραίοι είναι υπεράνθρωποι και για αυτό κυβερνούν τον πλανήτη. Άρα, δικαιολογημένα τους φοβόμαστε και πρέπει να τους αντιπαθούμε.
Τι ισχύει πραγματικά;
Με μια έρευνα στο διαδίκτυο, διαπιστώνουμε πως στο Ισραήλ καταγράφονται 283,2 περιστατικά καρκίνου ανά 100.000 κατοίκους. Ο αντίστοιχος αριθμός για την Ελλάδα είναι 163/100.000, αριθμός αισθητά μικρότερος. Όσον αφορά τη θνησιμότητα, τα νούμερα είναι 102,1/100.000 και 104,2/100.000 αντίστοιχα. Από μια έρευνα του Πανεπιστημίου της Χάιφα του Ισραήλ, πληροφορούμαστε ότι 28,077 ασθενείς διαγνώστηκαν με καρκίνο και ότι οι 10,287 πέθαναν εξαιτίας αυτού κατά το 2012. Σύμφωνα με έρευνα του Υπουργείου Υγείας του Ισραήλ, 61 στους 100 Άνδρες Ισραηλινούς και 67 στις 100 Γυναίκες Ισραηλινές κατάφεραν και επέζησαν από αυτή τη μάχη με τον καρκίνο.
Σύμφωνα με τους Times of Israel, ο καρκίνος είναι η πρώτη αιτία θανάτου στη χώρα, με τις καρδιακές παθήσεις να καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση.
Ο δημοσιογράφος του ΣΚΑΪ και τα 100.000 ευρώ από το ΑΤΜ
Μια μάλλον ατυχή έμπνευση είχε ρεπόρτερ τηλεοπτικού σταθμού τον περασμένο Ιανουάριο σε μια καθ′ υπερβολή προσπάθεια να δείξει τις δυσκολίες που οι πολίτες έχουν στο να δανειοδοτηθούν από τις τράπεζες σε σχέση με το δάνειο που είχε πάρει στις αρχές του έτουε ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Παύλος Πολάκης.
Συγκεκριμένα, ο ρεπόρτερ του ΣΚΑΪ Νίκος Υποφάντης έβαλε κάρτα ανάληψης σε ΑΤΜ της Attica Bank και ζήτησε να κάνει ανάληψη… 100.000 ευρώ. Φυσικά, το μηχάνημα δεν του έδωσε χρήματα, καθώς ποτέ τα ΑΤΜ δεν έδιναν τόσο μεγάλα ποσά, ακόμα και προ capital controls.
(Με πληροφορίες από ellinikahoaxes)
