Τρεις συλλήψεις έχουν πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής οι βελγικές αρχές, με μία εξ αυτών να είναι η Φεντερίκα Μογκερίνι, πρώην αντιπρόεδρος της Κομισιόν. Η εξέλιξη αυτή έρχεται μετά από εφόδους των αρχών στην έδρα της ευρωπαϊκής διπλωματικής υπηρεσίας (EEAS) στις Βρυξέλλες και σε κτίρια του Κολλεγίου της Ευρώπης στη Μπριζ, στο πλαίσιο έρευνας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για πιθανή απάτη στη χρήση κοινοτικών κονδυλίων.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Εισαγγελέα,οι έρευνες αφορούν υπόθεση πιθανής απάτης σχετικής με τη χρήση χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Συνολικά τρία άτομα συνελήφθησαν. Οι άλλοι δύο είναι ένας μάνατζερ του Κολλεγίου της Ευρώπης και ο Ιταλός διπλωμάτης Στέφανο Σαννίνο, πρώην γενικός γραμματέας του EEAS την περίοδο 2021-2025.
Τα καταγγελλόμενα αδικήματα αφορούν στην περίοδο 2021-2022. Οι πράξεις που διερευνώνται περιλαμβάνουν απάτη στην ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, διαφθορά, σύγκρουση συμφερόντων και παραβίαση επαγγελματικού απορρήτου.
Οι ανακριτικές Αρχές εξετάζουν αν το Κολλέγιο της Ευρώπης ή στελέχη του είχαν προηγούμενη γνώση των όρων δημόσιου διαγωνισμού που αφορούσε τη χρηματοδότηση της νέας Ευρωπαϊκής Διπλωματικής Ακαδημίας στη Μπριζ. Το ίδρυμα, το οποίο ιδρύθηκε το 1949 και θεωρείται «φυτώριο» Ευρωπαίων αξιωματούχων,αγόρασε το 2022 ένα κτίριο στη Spanjaardstraat για τη φιλοξενία συμμετεχόντων στο πρόγραμμα, σε περίοδο οικονομικής πίεσης, λίγο πριν το EEAS εκδώσει πρόσκληση χρηματοδότησης που κατέληξε να του αποδώσει 654.000 ευρώ.
Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκεται η πιθανότητα πρόσβασης σε εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με τον διαγωνισμό, ο οποίος όφειλε να παραμείνει απόρρητος ώστε να διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση των υποψηφίων οργανισμών. Προτού διαβιβαστεί ο φάκελος στην EPPO, η OLAF είχε πραγματοποιήσει συνεντεύξεις με εμπλεκόμενα πρόσωπα. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η EPPO ή η OLAF έχουν καταλήξει σε συμπέρασμα περί διάπραξης αδικημάτων και κανένας από τους συλληφθέντες δεν έχει επίσημα κατηγορηθεί.
Η υπόθεση προσθέτει νέα πίεση στο Κολλέγιο της Ευρώπης και στη διοίκησή του, καθώς η Μογκερίνι –η οποία ξεκίνησε φέτος τη δεύτερη θητεία της στη Μπριζ– δεν απάντησε στα ερωτήματα ευρωπαϊκών μέσων σχετικά με την έρευνα. Στην επιχείρηση συμμετείχαν η βελγική αστυνομία της Δυτικής Φλάνδρας και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), στο πλαίσιο έρευνας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO). Εκπρόσωποι τόσο της EPPO όσο και της OLAF απέφυγαν κάθε σχόλιο.
Το Κολλέγιο της Ευρώπης και η νέα Ευρωπαϊκή Διπλωματική Ακαδημία τελούν υπό τη διεύθυνση της Μογκερίνι, η οποία υπηρέτησε ως Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική την περίοδο 2014-2019, ανέλαβε πρύτανης του Κολλεγίου το 2020 και διευθύντρια της Ακαδημίας από την ίδρυσή της το 2022. Την περίοδο που αφορά η έρευνα, το EEAS διευθυνόταν από τον Ζοσέπ Μπορέλ, πρώην Υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας. Εκπρόσωπός του δεν ήταν διαθέσιμος για σχόλιο, ενώ άρνηση σχολιασμού υπήρξε και από το Κολλέγιο της Ευρώπης, το EEAS και τις βελγικές εισαγγελικές αρχές.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), η οποία τέθηκε επίσημα σε λειτουργία το 2021, είναι ανεξάρτητο όργανο της ΕΕ, αρμόδιο για την καταπολέμηση της απάτης σε βάρος του προϋπολογισμού της Ένωσης και κάθε αδικήματος που θίγει τα οικονομικά της συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένης της διαφθοράς, του ξεπλύματος χρήματος και της διασυνοριακής απάτης στον ΦΠΑ. Η υπερεθνική αυτή αρχή έχει την αρμοδιότητα όχι μόνο να ερευνά, αλλά και να ασκεί διώξεις και να παραπέμπει τους υπαιτίους στη δικαιοσύνη, αρμοδιότητα που δεν διέθετε, μεταξύ άλλων, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF).
