Σοβαρές κυρώσεις για όλους τους κρίκους της παράνομης αλυσίδας προβλέπει ο νόμος που ψηφίστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο – Οκτώ μήνες επέβαλε δικαστήριο σε απλό θεατή – Για κακούργημα δικάζεται στην Πάτρα κύκλωμα παράνομης διακίνησης
Σε μείζον ζήτημα έχει εξελιχθεί η καταπολέμηση της πειρατείας και συνολικά η παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων, καθώς αφενός το Δημόσιο και αφετέρου οι δημιουργοί αλλά και οι πάροχοι συνδρομητικών υπηρεσιών θεάματος και ψυχαγωγίας, ζημιώνονται. Το μεν πρώτο δεν εισπράττει τους σχετικούς φόρους, οι δε και δημιουργοί και πάροχοι στερούνται έσοδα που φτάνουν και σε εκατομμύρια ευρώ.
Ποινικά κολάσιμη πράξη και η απλή θέαση
Στη Θεσσαλονίκη, κατηγορούμενος για θέαση πειρατικού περιεχομένου κατάδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης οκτώ μηνών με τριετή αναστολή, καθώς και σε χρηματική επιβάρυνση των εξόδων της δίκης. Ενδεικτική της στάσης που σκοπεύουν να τηρούν εφεξής οι αρχές όταν αντίστοιχες υποθέσεις φτάνουν στη δικαιοσύνη, είναι η εισαγγελική πρόταση στην εν λόγω δίκη, που έγινε δεκτή από το δικαστήριο, ότι είναι απορριπτέα η επίκληση της άγνοιας.
Αυτή είναι η μεγαλύτερη ποινη που έχει επιβληθεί έως σήμερα για απλή θέαση.
Η υπόθεση εκδικάστηκε στις 8 Μαΐου, από το Ε’ Μονομελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης και αφορούσε την παράνομη θέαση πειρατικού τηλεοπτικού περιεχομένου σε δύο χώρους του διαμερίσματός του κατηγορούμενου (σαλόνι και υπνοδωμάτιο), συνιστώντας παραβίαση των διατάξεων του Π.Δ. 343/2002 περί προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων.
Το πλημμεληματικό σκέλος διαχωρίστηκε από το κακουργηματικό – συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση – για να μην παραγραφεί.
Σύμφωνα με όσα υποστήριξε ο κατηγορούμενος στην ακροαματική διαδικασία, τελούσε σε πλάνη, επειδή είχε συνάψει σύμβαση με εταιρεία πειρατικών συνδρομών, μέσω διαδικτύου, που ο ίδιος θεωρούσε ότι είχε νόμιμα δικαιώματα. Η υπεράσπιση προχώρησε ακόμη πιο μακριά, προβάλλοντας ως αυτοτελή νομικό ισχυρισμό τη συγγνωστή πλάνη, χαρακτηρίζοντας τον κατηγορούμενο ως «χρήσιμο ηλίθιο», δηλαδή ως κάποιον που, χωρίς δόλο, χρησιμοποιήθηκε εν αγνοία του από άλλους και ότι δε γνώριζε, προκαλώντας μάλιστα ανιδράσεις από το ακροατήριο εντός της δικαστικής αίθουσας.
Ωστόσο, το δικαστήριο, συντάχθηκε με την Εισαγγελέα και απέρριψε τη λογική της «άγνοιας ως άφεση». Έκρινε ότι ο κατηγορούμενος δεν απαλλάσσεται από την ευθύνη του επειδή «δεν ήξερε» ή επειδή φάνηκε αφελής. Η δικαστική κρίση ήταν σαφής: η άγνοια του νόμου δεν αθωώνει – και ο ισχυρισμός του «αναγκαίου ηλίθιου» δε θεμελιώνει αθώωση.
Η υπόθεση αυτή υπογραμμίζει με έμφαση ότι η παρακολούθηση πειρατικού περιεχομένου, ακόμη και σε επίπεδο «θεατή», συνιστά ποινικά διωκόμενη πράξη. Δεν αρκεί η επίκληση «δεν ήξερα», ούτε η προβολή ρόλου θύματος. Η ευθύνη βαραίνει τον τελικό χρήστη που επιλέγει να παρακάμψει τους νόμιμους παρόχους.
Το κακουργηματικό σκέλος της υπόθεσης έχει οριστεί για τις 8 Ιουνίου 2026.
Σημειώνεται ότι, αν η ίδια υπόθεση είχε εμφανιστεί μετά την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας περί διοικητικών κυρώσεων, ο κατηγορούμενος θα είχε βρεθεί αντιμέτωπος και με σημαντικό πρόστιμο για τη χρήση πειρατικού περιεχομένου, καθώς ο νόμος πλέον προβλέπει διοικητικά πρόστιμα για τους τελικούς χρήστες, και όχι μόνο για τους διανομείς ή παρόχους παράνομου σήματος.
Κακουργηματικές διώξεις για εγκληματικές οργανώσεις
Πρόσφατα στην Πάτρα εξαρθρώθηκε ένα από τα μεγαλύτερα κυκλώματα παράνομης διάθεσης τηλεοπτικού περιεχομένου. Είχε συγκροτήσει πελατολόγιο 13.000 ατόμων σε όλη τη χώρα (το μεγαλύτερο που έχει βρεθεί ποτέ στην Ελλάδα), με παράνομα έσοδα σχεδόν 25 εκατ. ευρώ και οικονομική ζημία για τις συνδρομητικές πλατφόρμες, ύψους 100 εκατ.
H δίκη, η μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα για την οπτικοακουστική πειρατεία, με 17 κατηγορούμενους, ξεκίνησε στις 12/3 στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της αχαϊκής πρωτεύουσας, έχει διακοπεί και θα συνεχιστεί στα τέλη Μαΐου. Σε βάρος των κατηγορούμενων είχε σχηματιστεί δικογραφία για σύσταση και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.
Από το προανακριτικό έργο, είχε προκύψει ότι τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης, τα τελευταία οκτώ χρόνια, διοχέτευαν στην αγορά αποκωδικοποιητές παράνομης αναμετάδοσης συνδρομητικών καναλιών, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένα τεχνικά μέσα, παράνομο λογισμικό, καθώς και ειδικές συσκευές, τα λεγόμενα «μαύρα κουτιά», και λογισμικό που επέτρεπαν την παράνομη πρόσβαση σε συνδρομητικά κανάλια.
Κυρώσεις για όλους με τη νέα νομοθεσία
Μετά την ψήφιση του Νόμου 5179/2025, η Πολιτεία ετοιμάζεται να προχωρήσει στην έκδοση Υπουργικής Απόφασης (από τα υπουργεία Πολιτισμού και Οικονομικών), που θα «ξεκλειδώσει» τη διαδικασία βεβαίωσης και επιβολής προστίμων σε τελικούς χρήστες. Η απόφαση αυτή θα σημάνει την έναρξη μιας νέας εποχής κυρώσεων, με την ΑΑΔΕ και την Οικονομική Αστυνομία σε ρόλο εκτελεστή.
Ο νόμος που συνέταξε το Υπουργείο Πολιτισμού, επιγραμματικά προβλέπει:
- Επιβολή διοικητικού προστίμου στον τελικό χρήστη πειρατικής συνδρομής, σε όσους προβάλλουν δημόσια, παράνομα, προστατευόμενο περιεχόμενο, με ή χωρίς εμπορικό όφελος (πειρατικοί ακτιβιστές, καφέ & μπαρ με πειρατικές συνδρομές) και σε όσους διαφημίζουν πειρατικές υπηρεσίες ή διαφημίζονται σε αυτές.
- Τα διοικητικά πρόστιμα που προβλέπονται είναι 750 ευρώ για τον τελικό χρήστη, 1.500 ευρώ για τους πειρατικούς διακινητές και 5.000 ευρώ για καφέ, μπαρ, κλπ. και για όσους διαφημίζουν πειρατικές υπηρεσίες ή διαφημίζονται σε αυτές. Σε περίπτωση υποτροπής, τα διοικητικά πρόστιμα διπλασιάζονται (1.500, 3.000 και 10.000 ευρώ αντίστοιχα).
- Dynamic blocking (διαδικασία fast track διακοπής πρόσβασης σε προστατευόμενο περιεχόμενο εντός 30 λεπτών) και για ταινίες και σειρές, εκτός από το αθλητικό περιεχόμενο.
Η μάστιγα των IPTV πλατφορμών
Η ραγδαία ανάπτυξη του internet έχει διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στο φαινόμενο της πειρατείας, καθώς η προσβολή των πνευματικών δικαιωμάτων είναι πολύ πιο εύκολη σε σχέση με το παρελθόν, με το ανεξέλεγκτο downloading και κυρίως το streaming οπτικοακουστικών μέσων.
Ιδίως, η τηλεοπτική πειρατεία στην Ελλάδα εξελίχθηκε μαζί με την τεχνολογία: από τις κασέτες VHS και τα DVD στα 90s, στους «πειραγμένους» αποκωδικοποιητές και σήμερα στις IPTV πλατφόρμες. Αν και η μορφή αλλάζει, ο στόχος παραμένει ίδιος.
Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των πλατφορμών συνδρομητικής τηλεόρασης στη χώρα μας, οι χρήστες που έχουν παράνομα πρόσβαση, υπολογίζονται μεταξύ 650.000-900.000. Την ίδια ώρα, οι νόμιμοι χρήστες είναι περί τους 1.200.000.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Γραφείου για τη Διανοητική Ιδιοκτησία στην Ελλάδα, το ποσοστό θέασης παράνομου οπτικοακουστικού περιεχομένου συμπεριλαμβάνεται στα υψηλότερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε ειδικές κατηγορίες δυναμικού κοινού 15-24 ετών, ξεπερνά ακόμη και το 40%, ενώ ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 27%.
Μέχρι πρότινος, η νομοθεσία αφορούσε όσους παρείχαν ή διένειμαν πειρατικό υλικό, χωρίς να επηρεάζονται σημαντικά οι χρήστες, οι οποίοι το πολύ-πολύ να έβλεπαν περιστασιακά μια ένδειξη μπλοκαρίσματος στην προσπάθειά τους να επισκεφτούν ένα «ύπουλο» σάιτ. Τώρα, όμως, προβλέπονται κυρώσεις τόσο για τους διακινητές όσο και τους τελικούς χρήστες.
