Του ΣΠΥΡΟΥ ΤΣΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
Η ιστορία της χάνεται στα βάθη των προϊστορικών αιώνων….
Η λίμνη Βοιβηίδα (Φοίβη – Βοίβη), ή Κερκινίτις, ή Κάρλα, ή Κάρλα Σού, ή Κάρλα Γκιόλ, ο «Βάλτος» για τους ντόπιους, υμνήθηκε από τον Όμηρο, τον Πίνδαρο και τον Στράβωνα. Ο τόπος συνδέθηκε με τον θεό Απόλλωνα, τον «Φοίβο», που στην περιοχή ερωτεύτηκε την όμορφη Κυρήνη, την καλλονή Δάφνη και με την Κορωνίδα γέννησε το φημισμένο γιατρό της αρχαιότητας, Ασκληπιό….
Σχηματίστηκε από τεκτονικό βύθισμα της πρώτης περιόδου της τεταρτογενούς εποχής, όπου εναποτέθηκαν τα πρώτα λιμναία ιζήματα.
Ήταν γνωστή κατά την αρχαιότητα με το όνομα Βοιβηίς και πρωταγωνίστησε σε πληθώρα μυθολογικών έργων, όπως η σύγκρουση Κενταύρων- Λαπιθών, η καταδίωξη της Βριμώ από τον Ερμή και οι έρωτες του θεού Απόλλωνα που «γέννησαν» το φημισμένο γιατρό της αρχαιότητας Ασκληπιό. Η λίμνη υμνήθηκε από τον Όμηρο, τον Πίνδαρο και τον Στράβωνα.
Στα μεσαιωνικά χρόνια ονομάστηκε Κάρλα. Κατά την τουρκοκρατία καλείται Κάρλα Σου ή Κάρλα Γκιόλ. Από το ντόπιο πληθυσμό αναφέρεται κυρίως με το όνομα Βάλτος.
Η περιοχή της Κάρλας αποτελεί τεκτονικό βύθισμα που έγινε κατά την πρώτη περίοδο της τεταρτογενούς εποχής και στο οποίο εναποτέθηκαν τα πρώτα λιμναία ιζήματα. Ακολούθησε πλήρωση αυτού με προϊόντα διάβρωσης που μετέφεραν ο Πηνειός και άλλοι χείμαρροι από τη λεκάνη απορροής τους.
Ο χρόνος όμως σταμάτησε απότομα τη δεκαετία του 1960, όταν το ελληνικό κράτος αποφάσισε την αποξήρανσή της. Μία καταστροφική για το περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες απόφαση, που εδώ και δεκαετίες προσπαθούσε να αναιρέσει.
Το 1959 ανατέθηκε μελέτη από το υπουργείο Γεωργίας για την αξιοποίηση της πεδιάδας της Κάρλας με δεδομένα την κατασκευή ταμιευτήρα 64700 στρεμμάτων, σήραγγας και τάφρων πεδινών υδάτων. Η λίμνη θα χρησιμοποιούνταν για άρδευση με αρδευτικά κανάλια και θα τροφοδοτούνταν με νερά του Πηνειού. Αντί αυτού όμως τελικά κατασκευάστηκε σήραγγα για την ολοκληρωτική εκκένωση της λίμνης που άρχισε τον Ιανουάριο του 1957 και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβρη του 1962.
Τελικά, χάρη στη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και παρότι το έργο κινδύνεψε αρκετές φορές με ακύρωση, ένα μέρος της λίμνης αναδημιουργήθηκε, μετά την επιμονή του Κώστα Αγοραστού.
Σήμερα η βιοποικιλότητα επιστρέφει σιγά σιγά με σπάνια πουλιά που κατακλύζουν καθημερινά το χώρο της λίμνης προσφέροντας καταπληκτικές εικόνες και εμπειρίες στους φυσιολάτρες που επισκέπτονται αυτόν τον υδάτινο παράδεισο .